Als kind had ik een beeldje uit China: MADE IN CHINA stond op het stickertje op de onderkant. Het leek op een Grieks beeldje, gemaakt van lichtgeel steen met hier en daar wat kleine stukjes eraf. Het moest heel oud zijn en was vast en zeker kostbaar; ik was er dan ook heel zuinig op. En dat het uit China kwam bewees voor mij alleen maar dat het tijdens een opgraving gevonden moest zijn. Men zei toch niet voor niets “Het Oude China”?
Jaren later leerde ik dat China een meester is in het namaken, van oude beeldjes tot moderne apparatuur. En dat de mankracht in China goedkoop is, zelfs zo goedkoop dat de kosten om iets in China te laten maken en te verschepen nog altijd lager zijn dan hetzelfde product in Nederland te laten maken. Mijn beeldje devalueerde ter plekke tot een massaproduct van weinig waarde. Ik voelde me bedrogen door de Chinezen. Boos krabde ik het kleine stickertje MADE IN CHINA eraf. Maar ik liet het beeldje in mijn kamer staan; ook al was het nep, ik vond het nog steeds mooi.
Nu ik in China woon zie ik wat MADE IN CHINA nog meer kan betekenen. Ik zie dat elke Chinees, zelfs de straatveger, dure spullen heeft, zoals een mobieltje. Mijn eerste gedachte is steevast: hoe komen ze aan het geld? Maar dan bedenk ik me dat we in China zijn en denk ik: “Het zullen wel geen echte Iphones zijn”. Toch zien ze er wel heel echt uit. Maar wat is ‘echt’? Is het echt als het logo van Apple erop staat? Of is het echt als het gemaakt is op de originele manier, dus zoals het door de ontwerpers wordt geproduceerd? Voor producten zoals Coca Cola® is dit gemakkelijk te bepalen: het geheime recept ligt al jaren goed beveiligd in een kluis. Hoezeer andere fabrikanten hun best doen om de originele cola na te maken, het is hen nog steeds niet gelukt: je blijft het verschil proeven. Anders ligt het voor producten waar geen beroep wordt gedaan op smaakpapillen, zoals bijvoorbeeld elektronische apparatuur, kleding en schoenen. Is een All Star schoen echt wanneer het logo erop staat of wanneer je het originele product in handen hebt? En hoe weet je dat?
Die vraag stelden we onszelf toen we vorige week op de Pearl Market in Hong Qiao rondliepen. Overal waren merkproducten te koop: Nike® sportkleding, All Star® schoenen, Abercrombie & Fitch sweaters, Gucci®tassen. En alles werd ook nog eens voor waanzinnig lage prijzen aangeboden. We begonnen wantrouwend te worden: het kón gewoon niet zo zijn dat deze kleding, schoenen en tassen de originele producten waren. Wij wisten namelijk hoe duur de echte zijn. Vorig jaar had mijn dochter nog bij de supersjieke Abercrombie & Fitch winkel in Londen een originele sweater gekocht voor 150 euro, en hier konden we dezelfde voor nog geen 30 euro kopen. Zo ook voor de All Star schoenen: hier 15 euro, in Nederland niet onder de 65. We bestudeerden de aangeboden waren grondig, en aangezien we het originele product in ons bezit hebben, konden we goed vergelijken op kwaliteit van de stof, de afwerking, het logo, de vorm, enzovoort. Conclusie: wij zagen en voelden geen enkel verschil. Onze Chinese chauffeur bevestigde dit. Wat blijkt? Er ís ook geen verschil. Want het zijn déze sweater en déze schoenen die naar Londen en Amsterdam worden verscheept. MADE IN CHINA, maar met het originele logo. En het zijn deze sweater en deze schoenen die vervolgens in Londen en Amsterdam in de winkel liggen voor 5 maal de oorspronkelijke prijs. Daar in Europa kopen we Abercrombie & Fitch en All Star en zetten we geen vraagtekens bij de echtheid, maar op de Pearl Market zijn we geneigd deze niet te kopen, omdat we denken dat het nep is. De prijs strooit ons zand in de ogen en we zien niet meer waar het werkelijk om gaat.
Inmiddels liggen hier twee sweaters van Abercrombie & Fitch en drie paar All Stars in de kast. Welke waren ook al weer de ‘echte’? Welkom in China!