Soms lees je zulke opmerkelijke onderzoeksresultaten dat je je afvraagt of Diederik Stapel weer actief is. Twee Amerikaanse onderzoekers* ontdekten dat mensen milder en socialer werden van warmte. Proefpersonen die de kop warme koffie van de onderzoeksleider hadden vastgehouden beoordeelden hem positiever dan degenen die zijn ijskoffie in hun handen hadden gehad. En deze personen bleken ook nog eens vrijgeviger te zijn: het geld dat zij ontvingen voor het meedoen aan het experiment gaven zij vaker weg aan vrienden.
Zoals altijd na het lezen van uitkomsten van wetenschappelijk onderzoek vraag ik me af wat ik als proefpersoon gedaan zou hebben. Zou ik ook zo gemakkelijk warm lopen voor anderen? De onderzoekers vonden een plausibele verklaring voor hun bevinding: de warmte die je lichaam voelt wordt in de hersenen op dezelfde plek verwerkt als de genegenheid die je voor een ander voelt. Zo zal het bij mij ook wel werken, dus daarom pas ik voortaan extra op als een autoverkoper mij een kopje koffie aanbiedt.
Toch had ik het liever niet geweten. Want door dit soort kennis ga ik me anders gedragen dan normaal. Verschillende onderzoeksresultaten hebben namelijk nog steeds invloed op mijn gedrag. Zo zorg ik ervoor dat ik mijn armen niet over elkaar sla tijdens een gesprek, om niet gesloten over te komen. Of ik denk dat mensen die te laat komen hiermee laten zien dat ze de afspraak niet belangrijk vinden. En als ik in een drukke straat een hulpbehoevende man zie help ik hem zonder aarzeling. In mijn achterhoofd zit het onderzoek dat aantoonde dat niemand te hulp schoot als er anderen in de buurt waren.
Maar ik wil me niet anders gedragen dan ik ben. Dus zou ik willen dat ik vergeten kon wat ik wist. Het doet me denken aan mijn zoon die als vijfjarige mijn verjaardagscadeau had verklapt en mij vervolgens opdroeg: “Nu weer vergeten, hoor, want het is een verrassing”. En dan beloofde ik dat, en hij geloofde me. Wat zou het heerlijk zijn om je geheugen af en toe te kunnen wissen. Dan zaten nu niet die verhalen over de mensen in de verdwenen Boeijng 777 in mijn hoofd. Over het echtpaar dat hun twee kinderen in Beijing liet om samen een romantische reis in Maleisië te beleven. Over de twee Franse pubers die net als onze kinderen het leven vierden. En over de kunstenaars die in Kuala Lumpur vol trots hun werk hadden geëxposeerd.
Vergeten kan ik niet als een nieuwsbericht een verhaal over mensen is geworden. Dan helpt ook warme koffie niet.
Met de mok in mijn hand staar ik uit het raam. De jonge voorjaarszon verwarmt mijn gezicht. De kersenbloesem voor ons huis staat uitbundig te bloeien. De ekster kwettert hartgrondig de lente tegemoet. Ik drink mijn koffie langzaam op. Mijn gedachten komen op adem.
Soms wil je gewoon even vrij hebben van het leven.
* Williams, L. E. en J. A. Bargh (2008). ‘Experiencing Physical Warmth Promotes Interpersonal Warmth’. In: Science, Vol. 322 (5901), 606-607.